Lezing door voorzitter Nico van GriekenGenootschap Nederland – Aruba (GNA)

20 jaar Genootschap Nederland–Aruba

‘Oprichting in 1997 was hoogst wenselijk’

Juli 2017. Het Genootschap Nederland-Aruba bestaat 20 jaar. Zijn oprichting, in 1997, in een roerige periode van koninkrijksrelaties, had de instemming van velen en was hoogst wenselijk. In het publieke debat over de koninkrijksverhoudingen werd Aruba in de jaren 1996 en 1997 al te gemakkelijk afgeschilderd als eiland van overwegende criminaliteit, drugshandel, fraude, witwassen, ondeugdelijk bestuur, gebrek aan rechtsorde en roversnest.

Gelukkig waren er Nederlanders en Arubanen, die wisten dat een dergelijk diepzwarte schildering een persiflage van de werkelijkheid was. Zij wilden het tij keren om een reëel beeld van Aruba te schetsen: als land met een werkzame bevolking en met politici die grosso modo uit zijn op een stabiele rechtsorde, rechtshandhaving, deugdelijkheid van bestuur, een rechtvaardige samenleving, hechte koninkrijksrelaties en het creëren van meerwaarde voor het Koninkrijk.

Evenwichtig inzicht
Het Genootschap Nederland-Aruba werd op 8 juli 1997, op initiatief van John van der Meiden, Henk Timmer en Nico van Grieken, opgericht: een politiek onafhankelijke, niet–commerciële, stichting met als missie de banden tussen Nederland en Aruba te versterken en te bevorderen dat er in Nederland een juist en evenwichtig inzicht bestaat in de culturele, maatschappelijke en staatkundige ontwikkelingen in Aruba.

Van begin af aan werd het Genootschap Nederland-Aruba positief onthaald. Velen stonden – en staan – sympathiek tegenover onze missie en meldden zich aan als deelnemer. Hun ondersteuning bemoedigde en bemoedigt ons zeer en verdient tot op de dag van vandaag alle lof en erkentelijkheid.

Vele sprekers, diverse visies
Mede daardoor kon het genootschap zich in de loop der jaren ontplooien tot een platform waar politici, beleidsambtenaren, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en financiële sector, cultuur en media elkaar ontmoetten. Vele sprekers waren sinds 1997 bereid om voor het genootschap hun diverse visies te geven op onze koninkrijksverhoudingen, de geopolitieke en economische betekenis van Aruba en zijn positie in de Europese Unie. Wij zijn hen daar bijzonder erkentelijk voor.

In willekeurige volgorde: Prinses Laurentien, Hans Dijkstal, Ronald Plasterk, Liesbeth Spies, Ank Bijleveld, Gijs de Vries, Thom de Graaf, Ernst Hirsch Ballin, Laurens Jan Brinkhorst, Hans Hillen, Barend Biesheuvel, Piet Hein Donner, Gilbert Wawoe, Rein Jan Hoekstra, Henny Eman, Nelson Oduber, Mike Eman, Tico Croes, Mito Croes, Gerard van der Wal, Ella Tromp-Yarzagaray, Frido Croes, Edwin Abath, Alfonso Boekhoudt, Juan David Yrausquin, Rein Willems, John Leerdam, Willibrord van Beek, Jaime Saleh, Gert Oostindie, Eduardo de Veer, Hans du Marchie Servaas, John Jansen van Galen, Theo Korthals Altes, Raymond Rutting, Marion Kappeyne van de Coppelo, Ramon Todd Dandaré, Jan Ebbing.

Vele facetten van Aruba
Het Genootschap Nederland-Aruba werkte. Het leverde zijn bijdrage aan het publieke en politieke debat en kon, mede dankzij de positieve aandacht van de media, in Nederland én in Aruba vele facetten tonen van een klein en kwetsbaar autonoom Aruba dat binnen het Koninkrijk der Nederlanden ondernemend, gedurfd, sociaal en bestuurlijk veerkrachtig kon omgaan met economische tegenslag, teleurstelling, scepsis en werkloosheid.

Het genootschap heeft door de jaren heen steeds de allerhartelijkste betrekkingen onderhouden met de achtereenvolgende Gevolmachtigde Ministers van Aruba: Mito Croes, Ella Tromp-Yarzagaray, Frido Croes, Edwin Abath, Alfonso Boekhoudt en thans Juan David Yrausquin.

Onafhankelijke positie
Het is inmiddels een traditie dat deze ministers op de jaarlijkse bijeenkomst van het genootschap een korte lezing houden waarin zij hun visie geven op Nederlands-Arubaanse actualiteiten. Niet alleen illustreert dit dat zij veel belang hechten aan de missie van ons genootschap, maar onderstreept het ook onze onafhankelijke positie in het politiek-maatschappelijke krachtenveld.

Twintig jaar Genootschap Nederland-Aruba staat voor een belangrijke transitie van verleden en heden naar toekomst. De prachtige lezingen en hun inspirerende inhoud hebben dit verduidelijkt. De woorden van Prinses Laurentien, de ministers Plasterk (uitgesproken door Erwin Arkenbout, directeur Koninkrijksrelaties) en Yrausquin en van Eerste Kamerlid De Graaf vormen een bevestiging van de waarde van ons platform en van de betekenis van een vrije discussie en gedachtevorming over onze koninkrijksverhoudingen.

Verdere versterking
Net als vele andere maatschappelijke en ideële organisaties is het Genootschap Nederland-Aruba een civiele beweging. Met bestuurders die zich, ook de komende twintig jaar, willen inzetten voor de band Nederland-Aruba en het veel bredere perspectief daarvan.

Het is tevens onze bijdrage aan een verdere versterking van de ‘coalition of the willing’ én aan de vervulling van een gemeenschappelijk gedragen doel: aan een ‘common sense of purpose’, zoals Winston Churchill het eind jaren veertig van de vorige eeuw verwoordde. Hij doelde daarbij weliswaar op de wederopbouw van het naoorlogse Europa, maar als uitdrukking van een krachtige wil tot supranationale samenwerking en unificatie is zijn verwoording nog steeds van overstijgende betekenis.

Ook op koninkrijksniveau toont Aruba die visie. Het land werkt aantoonbaar en erkend hard om Nederland en politiek Den Haag te overtuigen van de meerwaarde van ons Koninkrijk. Het Genootschap Nederland-Aruba wil dat in alle onafhankelijkheid in Nederland benadrukken en, zo nodig, ondertitelen.

Mondiaal milieudebat
Natuurlijk is er kritiek mogelijk, natuurlijk zijn er ups & downs, maar onmiskenbaar is ook dat Aruba het voortouw neemt in de mondiale milieu- en klimaatdiscussie, in het belang van een wereldwijd beleid tegen zeespiegelstijging. Aruba zet zich in VN-verband in ten behoeve van de SIDS, de Small Island Developing States, voor een gemeenschappelijke belangenbehartiging, voor de vervulling van een belangrijk Millennium Goal.

Ambitieus is ook Aruba’s beleid om op de kortst mogelijke termijn CO2-neutraal en energieonafhankelijk te zijn, TNO heeft daartoe op het eiland een vestiging om slimme duurzame technologie te ontwikkelen en toe te passen. Mede daardoor is het land, met name in de Caribische regio, een ‘role model’ dat niet alleen in Nederland, maar ook in de Verenigde Staten en andere landen grote belangstelling trekt.

Intensievere samenwerking
Bij de formatie van een nieuw Nederlands kabinet stelt Aruba zich proactief op. Dit voorjaar, direct na de Tweede Kamerverkiezingen, bracht minister-president Mike Eman van Aruba een bezoek aan onder anderen minister-president Mark Rutte. Hun gesprek leidde tot de vaststelling dat Nederland en Aruba intensiever moeten samenwerken in de strijd tegen klimaatverandering, voor energietransitie en bij de vraag hoe de innovatieve kracht van Nederland in het Caribisch deel van het Koninkrijk kan worden ingezet.

Zo’n positionering als positieve kracht in een belangrijke Caribische en Latijns-Amerikaanse regio stimuleert. Het is in het belang van alle vier landen van ons Koninkrijk dan ook te hopen dat een toekomstgerichte relatie van Nederland en Aruba zal postvatten in de lopende coalitiebesprekingen en, relevanter nog, haar verankering zal vinden in een regeerakkoord dat Eerste en Tweede Kamer en Rijksministerraad in voldoende mate de gelegenheid biedt tot een gemeenschappelijk beleid ter verdere versterking van het Koninkrijk.

Niet ten behoeve van klimaat, milieu en economie alleen, maar ook voor de uitwisseling van cultuur, onderwijs, wetenschap, geletterdheid en de jeugd: de stem van de toekomst die ook in het Koninkrijk meer gehoord moet worden.

Warmte en verbondenheid
En er is nog iets. Laatst zaten wij met enkele bestuursleden bij elkaar. De vraag was: waar denk je als eerste aan als je het hebt over het Genootschap? Ontmoeting was de spontane reactie. Encuentro. Het elkaar zien, spreken, ontmoeten, het elkaar treffen in een gemeenschappelijk gevoel van verbondenheid. Te weten dat je iets met elkaar deelt: warmte en genegenheid jegens Aruba, gevoel voor de eeuwenoude raakvlakken tussen Nederland en Aruba, ons gezamenlijke culturele erfgoed, de interculturele banden met Curaçao, Sint Maarten, Bonaire, Saba en Sint Eustatius.

We waren het erover eens: de West doet iets met de mensen die er zijn geboren, die er wonen, die er hebben gewoond en die met weemoed terugdenken aan Oranjestad, Savaneta, het Anker, San Nicolas, de raffinaderij, de hotels, de scholen voor hun kinderen, de leesboekjes, de Caribische literatuur, Cas di Cultura en zoveel meer. Het is een diep gegrond koninkrijksgevoel. Niet altijd zichtbaar, maar vandaag op dit vierde lustrum, heel duidelijk wel. Dat alles belichaamt het Genootschap Nederland-Aruba. Mede namens het gehele bestuur nodig ik u uit voor onze feestelijke lustrumborrel!